ગઝલ - ઉદયન ઠક્કર

ઉદયન ઠક્કરના કાવ્યસંગ્રહ 'સેલ્લારા'માંથી એમની એક સદાબહાર ગઝલ -

રોજ સાંજે પંખીઓના મોરચા મંડાય છે
વ્રુક્ષની માલિકી બાબત માગણીઓ થાય છે

એક સૂકા પાનની રેખામાં ઠેબાં ખાય છે
એ પવન બ્રહ્માંડભરનો ભોમિયો કહેવાય છે?

અસ્તરેખા જોઈને સૂરજની, કૂકડાએ કહ્યું,
'આપના પ્રારબ્ધમાં બહુ ચડઊતર દેખાય છે'

બાલદી, શીશી, તપેલી, પ્યાલૂં, ડબ્બો, ટોપિયું
ફૂલ જ્યાં બોળે ચરણ ત્યાં ફૂલદાની થાય છે

ક્યાંક તો જાતો હશે એ, માનીને ચાલ્યો હતો
પણ હવે રસ્તો પૂછે છે, 'ભાઈ, તું ક્યાં જાય છે?'

અધવચ્ચે ઉભેલી સ્ત્રીનું ગીત- ઉદયન ઠક્કર

અધવચ્ચે ઉભેલી સ્ત્રીનું ગીત- ઉદયન ઠક્કર


કવિતા એ ફક્ત અમુક જ વિષય વસ્તુને ધ્યાનમાં રાખીને કરવામાં આવતો સાહિત્ય પ્રકાર નથી. કોઇ પણ વિષયને લઈને એમાં જો કાવ્ય તત્વ સિધ્ધ થતું હોય તો એમાં કવિતા લખાવી જ જોઈએ. પછી ભલેને એ Extra Marital Affair - લગ્નેત્તર સંબંધ અને તેમાંય પરણેલી સ્ત્રીનો વિષય કેમ ના હોય, પણ જો સિધ્ધહસ્ત કવિ હોય તો આ વિષયમાંથી પણ કાવ્ય નિપજાવશે જ. અને કદાચ આ જ કવિની કલમની કસોટી છે અને આ ગીતમાંથી પસાર થાવ અને નક્કી કરો કે ઉદયન ઠક્કરની કલમે આ કસોટી પણ સુપેરે પાર પાડી છે. એક એવી પરણેલી સ્ત્રીની વાત જેને પતિ તો ખૂબ ગમે છે, તો ય મન ક્યાંક બીજે અટવાય છે. કારણ પણ ગીતમાં મળે છે- પતિ મીઠ્ઠો પણ સરવર જેવો છે અને સ્ત્રીની સાથે તાલ મીલાવી વહી શકતો નથી.....



મને અધવચ્ચે ઉભેલા રહેવાની ટેવ શી પડી ગઈ છે જાણે.

મારા પૈણાજી કેરી હું સોડમાં સૂતી, ને મુઆ તારા ચ્હેરાને કાં ભાળું?
કશું કાંઠાઓ ભાંગીને આવે છે, હું એને રેતીના ઢૂવાથી ખાળું.
જો કે પૈણાનું સરવરિયું મીઠું, પણ વ્હેવાની ટેવ પડી ગઈ છે જાણે:
મને અધવચ્ચે ઉભેલા રહેવાની ટેવ શી પડી ગઈ છે જાણે.

હું તો આ એ આંગણનું સાવ પાળેલું પંખી, ને પૈણાનાં દાણ ચણું, મીઠાં,
ને બૉલ પાછલે પરભાતે મેં ટહુકાઓ રીતસર હારબંધ ઊડતા દીઠાં !
કેમ પાંખ્યું ફફડે છે ? મેં તો માન્યું કે સહેવાની ટેવ શી પડી ગઈ છે જાણે...
મને અધવચ્ચે ઉભેલા રહેવાની ટેવ શી પડી ગઈ છે જાણે.