તસવીર જોઉં છું ઉર્ફે આંખોથી ચૂમું છું ઉર્ફે રંગોના રેખાના જંગલમાં રખડું છું મજા કરું છું
છ બાવનની લોકલમાં બેઠો છું તારો ફોટો લઈ ને પરીકથાના દશ્યોમાં હું આવજા કરું છું
કોયલ મારા શ્વેત શ્યામ દિવસોમાં રંગોના ઇંડા સેવે છે
બરછટ આંખોને ઝાકળનું ટીપું આંજી મેઘધનુષ જોવા ટેવે છે
ભુલાયેલા પૂર્વજ જેવા લીલા વૃક્ષનો ફોટો ટાંગ્યો ડ્રૉઇંગરુમની ભીંતે ઉર્ફે ઋણ એ રીતે અદા કરું છું
સડક સેપિયા હાંફ સેપિયા રસ્તા કોરે રમી રહેલા બચપણનું આકાશ સેપિયા
મુંબઈનો અંધાર સેપિયા ચીમનીમાંથી ઊગી રહેલા સૂરજનો અજવાસ સેપિયા
ચર્ચગેટ પર ઘડી બેઘડી પોરો ખાતી લોકલ ઉર્ફે મારી ખાલી છાતીમાં હું દશ્યોનો દરબાર ભરું છું
રવિવાર, ઑક્ટોબર 31, 2010
રવિવાર, ઑક્ટોબર 10, 2010
મનવત ગઝલ - ગુંજન ગાંધી
આ તરફ કે તે તરફ એ પૂછવાનું હોય છે,
ને પછી પેલી તરફ આગળ જવાનું હોય છે.
આપવું જો હોય તો આપી દે, તડપાવીશ નહિં,
આ જ, કાયમ આ જ મારે માંગવાનું હોય છે.
સાંજ પડતા થઈ ગયું અખબાર પણ પસ્તી પછી,
સાંજ આવે જીંદગીમાં, ચેતવાનું હોય છે.
સાથ અંધારા સુધી કેમ ના આપે બધા?
જાણવા જાતે જ પડછાયો થવાનું હોય છે!
આંખવત કે હાથવત કે દંડવત પૂરતું નથી,
બારણાની બહાર મનવત ચાલવાનું હોય છે.
- ગુંજન ગાંધી
Written in July, 2008. Updated on 10.10.10 and 18.01.13.
બુધવાર, ઑક્ટોબર 06, 2010
જ્યારે કલા, કલા નહીં, જીવન બની જશે - મરીઝ
જ્યારે કલા, કલા નહીં, જીવન બની જશે,
મારું કવન જગતનું નિવેદન બની જશે.
શબ્દોથી પર જો દિલનું નિવેદન બની જશે,
તું પોતે તારા દર્દનું વર્ણન બની જશે.
જે કંઈ હું મેળવીશ હંમેશા નહીં રહે,
જે કંઈ તું આપશે તે સનાતન બની જશે.
મીઠા તમારા પ્રેમના પત્રો સમય જતા,
નહોતી ખબર કે દર્દનું વાચન બની જશે.
તારો સમય કે નામ છે જેનું ફક્ત સમય,
એને જો હું વીતાવું તો જીવન બની જશે.
તારું છે એવું કોણ કે માંગે સ્વતંત્રતા!
મારું છે એવું કોણ કે બંધન બની જશે.
આંખો મીંચીને ચાલશું અંધકારમાં 'મરીઝ',
શંકા વધી જશે તો સમર્થન બની જશે.
મારું કવન જગતનું નિવેદન બની જશે.
શબ્દોથી પર જો દિલનું નિવેદન બની જશે,
તું પોતે તારા દર્દનું વર્ણન બની જશે.
જે કંઈ હું મેળવીશ હંમેશા નહીં રહે,
જે કંઈ તું આપશે તે સનાતન બની જશે.
મીઠા તમારા પ્રેમના પત્રો સમય જતા,
નહોતી ખબર કે દર્દનું વાચન બની જશે.
તારો સમય કે નામ છે જેનું ફક્ત સમય,
એને જો હું વીતાવું તો જીવન બની જશે.
તારું છે એવું કોણ કે માંગે સ્વતંત્રતા!
મારું છે એવું કોણ કે બંધન બની જશે.
આંખો મીંચીને ચાલશું અંધકારમાં 'મરીઝ',
શંકા વધી જશે તો સમર્થન બની જશે.
રવિવાર, સપ્ટેમ્બર 12, 2010
તો કહેજે મને તું - ગુંજન ગાંધી
ઉદાસી વેડફી જો નાખવાની હોય તો કહેજે મને તું,
સુગંધી સાચવીને રાખવાની હોય તો કહેજે મને તું.
બધા સુખની, બધા દુ:ખની કથા તારે જ હસ્તક રાખ પણ,
કથા સંજોગની આલેખવાની હોય તો કહેજે મને તું.
કે જે શબરી એ ચાખ્યા’તા અને જે તે ન’તા ચાખ્યા કદી પણ,
એ ભક્તિ બોરની જો ચાખવાની હોય તો કહેજે મને તું.
હજી હમણાં સુધી ખુલ્લી હતી જે શક્યતાઓની, ને ક્ષણની,
એ બારી સહેજ અમથી વાખવાની હોય તો કહેજે મને તું.
નવેસરથી જ તારો ન્યાય કરવાની મને આપી છે સત્તા,
જરા શ્રધ્ધાને નમતી જોખવાની હોય તો કહેજે મને તું.
(Was posted on Tahuko on June 21, 2008 - http://tahuko.com/?cat=377)
સુગંધી સાચવીને રાખવાની હોય તો કહેજે મને તું.
બધા સુખની, બધા દુ:ખની કથા તારે જ હસ્તક રાખ પણ,
કથા સંજોગની આલેખવાની હોય તો કહેજે મને તું.
કે જે શબરી એ ચાખ્યા’તા અને જે તે ન’તા ચાખ્યા કદી પણ,
એ ભક્તિ બોરની જો ચાખવાની હોય તો કહેજે મને તું.
હજી હમણાં સુધી ખુલ્લી હતી જે શક્યતાઓની, ને ક્ષણની,
એ બારી સહેજ અમથી વાખવાની હોય તો કહેજે મને તું.
નવેસરથી જ તારો ન્યાય કરવાની મને આપી છે સત્તા,
જરા શ્રધ્ધાને નમતી જોખવાની હોય તો કહેજે મને તું.
(Was posted on Tahuko on June 21, 2008 - http://tahuko.com/?cat=377)
શુક્રવાર, સપ્ટેમ્બર 10, 2010
એક આંગળ ચાર દોરા બે તસુ - કૈલાસ પંડિત
શ્રી ચિનુ મોદી અને કૈલાસ પંડિતે સુખનવર શ્રેણી હેઠળ ઓક્ટોબર, ૧૯૯૧માંએ વખતના જાણીતા શાયરોમાંથી થોડાકની ગઝલોનો, દરેક શાયર માટે એક એમ સંગ્રહ કર્યો હતો. એમાં સુખનવર કૈલાસ પંડિત શ્રેણીમાં એમના માટે ચિનુ મોદીએ લખેલી પ્રસ્તાવનાનો થોડો ભાગ જોઈએ...
"મૂળ મધ્યપ્રદેશનો આ શખ્સ ગુજરાતી ગઝલ માટે પોતાનો પનારો પાડ્યા પછી દૂધ ભાષામાં લખવાનું ભૂલી જાય, એવી પ્રશસ્તિ પામી ગયો છે. એ શખ્સ એટલે કૈલાસ પંડિત, પ્રેમભર્યા તોફાનનું બીજું નામ. એ અજગર જેટલા મોટા મુંબઈને રોજ હરણની ગતિથી ખૂંદે છે.
એની ગઝલોમાં સવારના ખુશનુમા તડકાની કોમળતા છે, પણ કેટલીક ગઝલોમાં કાળી રાતના નિબિડ અંધકારની ઉદાસી સ્પર્શવા મળે છે.
***
તારી વ્યથા કબૂલ, મને એક હદ સુધી,
આંસુ બનીને આંખમાં કાયમ ન આવ પણ
***
આ ગલીથી એ અમસ્તા નીકળે
ને પછી ઘરઘરથી અફવા નીકળે"
***
બીજી કોઈ વધારે વાત કર્યા વગર એમની એક ગઝલ માણીએ..........
આપણું આઘાપણું છે, એક આંગળ ચાર દોરા બે તસુ,
તે છતાં મળવાપણું છે, એક આંગળ ચાર દોરા બે તસુ.
ફોનના ડાયલ મહીં છે આંખ દસ દસ પણ બધી છે આંધળી,
ને સતત ફરવાપણું છે, એક આંગળ ચાર દોરા બે તસુ.
પેચ લેતા મૂતરે છે છોકરાઓ લાલ આ ત્રિકોણમાં,
સૂર્યમાં કાળાપણું છે, એક આંગળ ચાર દોરા બે તસુ.
રાત આખી કાંપતુ બેઠું કબૂતર છાપરાની ઓથમાં,
આમ તો સરખાપણું છે એક આંગળ ચાર દોરા બે તસુ.
ભીંત ઘરને ચોતરફથી ઘેરતી ઉભી રહી છે તે છતાં,
આપણું આઘાપણું છે, એક આંગળ ચાર દોરા બે તસુ.
"મૂળ મધ્યપ્રદેશનો આ શખ્સ ગુજરાતી ગઝલ માટે પોતાનો પનારો પાડ્યા પછી દૂધ ભાષામાં લખવાનું ભૂલી જાય, એવી પ્રશસ્તિ પામી ગયો છે. એ શખ્સ એટલે કૈલાસ પંડિત, પ્રેમભર્યા તોફાનનું બીજું નામ. એ અજગર જેટલા મોટા મુંબઈને રોજ હરણની ગતિથી ખૂંદે છે.
એની ગઝલોમાં સવારના ખુશનુમા તડકાની કોમળતા છે, પણ કેટલીક ગઝલોમાં કાળી રાતના નિબિડ અંધકારની ઉદાસી સ્પર્શવા મળે છે.
***
તારી વ્યથા કબૂલ, મને એક હદ સુધી,
આંસુ બનીને આંખમાં કાયમ ન આવ પણ
***
આ ગલીથી એ અમસ્તા નીકળે
ને પછી ઘરઘરથી અફવા નીકળે"
***
બીજી કોઈ વધારે વાત કર્યા વગર એમની એક ગઝલ માણીએ..........
આપણું આઘાપણું છે, એક આંગળ ચાર દોરા બે તસુ,
તે છતાં મળવાપણું છે, એક આંગળ ચાર દોરા બે તસુ.
ફોનના ડાયલ મહીં છે આંખ દસ દસ પણ બધી છે આંધળી,
ને સતત ફરવાપણું છે, એક આંગળ ચાર દોરા બે તસુ.
પેચ લેતા મૂતરે છે છોકરાઓ લાલ આ ત્રિકોણમાં,
સૂર્યમાં કાળાપણું છે, એક આંગળ ચાર દોરા બે તસુ.
રાત આખી કાંપતુ બેઠું કબૂતર છાપરાની ઓથમાં,
આમ તો સરખાપણું છે એક આંગળ ચાર દોરા બે તસુ.
ભીંત ઘરને ચોતરફથી ઘેરતી ઉભી રહી છે તે છતાં,
આપણું આઘાપણું છે, એક આંગળ ચાર દોરા બે તસુ.
મંગળવાર, ઑગસ્ટ 31, 2010
દોસ્ત! હું ભૂંસાઉં છું - ચીનુ મોદી
એક સુંદર ઘટનાના સાક્ષી બનવાનો આજે લહાવો મળ્યો. શ્રી ચીનુ મોદી - ચીનુકાકા ના કાવ્ય સંગ્રહ 'ખારા ઝરણ'નું આજે વિમોચન થયું સાહિત્ય પરષદ ખાતે. જાણીતા સંગીતકાર શ્રી અમર ભટ્ટે આ પ્રસંગે આ જ કાવ્ય સંગ્રહમાંથી થોડી ગઝલને સંગીતબધ્ધ કરીને રજૂ કરી..એમાંની એક બહુ ગમી ગયેલ ગઝલ અહીં તમારા બધા સાથે વહેંચુ છું....
તું કહે છે કે હવે હું જાઉં છું,
હું કહું છું, દોસ્ત! હું ભૂંસાઉં છું.
તું ખરેખર ખૂબ અઘરો દાખલો,
જેટલી વેળા ગણું, ગુંચાઉં છું.
સ્વચ્છ ચોખ્ખી ભીંત કાળી થાય છે,
એક પડછાયો બની ફેલાઉં છું.
વૃક્ષને વળગી પડેલું પર્ણ છું,
ભોંય પર પટકાઉં ને ઢસડાઉં છું.
કોઈ છે 'ઇર્શાદ' કે જેને લીધે,
છૂટવા ઇચ્છું અને બંધાઉં છું.
Available At:
કાવ્ય સંગ્રહ - તાજા ઝરણ (ચીનુ મોદીની કવિતાઓ)
રન્નાદે પ્રકાશન,
૫૮/૨, બીજે માળે, જૈન દેરાસર સામે,
ગાંધીરોડ, અમદાવાદ - ૩૮૦૦૦૧
ફોન - ૨૨૧૧૦૦૮૧-૬૪
visit - www.rannade.com
તું કહે છે કે હવે હું જાઉં છું,
હું કહું છું, દોસ્ત! હું ભૂંસાઉં છું.
તું ખરેખર ખૂબ અઘરો દાખલો,
જેટલી વેળા ગણું, ગુંચાઉં છું.
સ્વચ્છ ચોખ્ખી ભીંત કાળી થાય છે,
એક પડછાયો બની ફેલાઉં છું.
વૃક્ષને વળગી પડેલું પર્ણ છું,
ભોંય પર પટકાઉં ને ઢસડાઉં છું.
કોઈ છે 'ઇર્શાદ' કે જેને લીધે,
છૂટવા ઇચ્છું અને બંધાઉં છું.
Available At:
કાવ્ય સંગ્રહ - તાજા ઝરણ (ચીનુ મોદીની કવિતાઓ)
રન્નાદે પ્રકાશન,
૫૮/૨, બીજે માળે, જૈન દેરાસર સામે,
ગાંધીરોડ, અમદાવાદ - ૩૮૦૦૦૧
ફોન - ૨૨૧૧૦૦૮૧-૬૪
visit - www.rannade.com
રવિવાર, ઑગસ્ટ 29, 2010
તાજા કલમમાં - મુકુલ ચોક્સી
ઘણા વખત પછી ફરી એક પોસ્ટ - મુકુલ ચોક્સી સાહેબની "તાજા કલમમાં" ગઝલ,
એક આખી જિંદગીનો છે એમાં અભાવ દોસ્ત,
આ ખાલી જામનું ય વજન છે ઉઠાવ દોસ્ત.
જીરવી શકાશે પૂર્ણ ઉપેક્ષાનો ભાવ દોસ્ત,
પણ જીરવી ના શકાશે અધૂરો લગાવ દોસ્ત.
દરિયામાં મોજાં આવે, બધે આવતાં નથી,
અમથી જ રાહ જોયા કરે છે તળાવ દોસ્ત.
દરિયા-પહાડ-આભમાં જો ના સમાય તો,
નાની ચબરખીઓમાં પ્રણયને સમાવ દોસ્ત.
તાજા કલમમાં એ જ કે તારા ગયા પછી,
બનતો નથી આ શહેરમાં એકે બનાવ દોસ્ત.
એક આખી જિંદગીનો છે એમાં અભાવ દોસ્ત,
આ ખાલી જામનું ય વજન છે ઉઠાવ દોસ્ત.
જીરવી શકાશે પૂર્ણ ઉપેક્ષાનો ભાવ દોસ્ત,
પણ જીરવી ના શકાશે અધૂરો લગાવ દોસ્ત.
દરિયામાં મોજાં આવે, બધે આવતાં નથી,
અમથી જ રાહ જોયા કરે છે તળાવ દોસ્ત.
દરિયા-પહાડ-આભમાં જો ના સમાય તો,
નાની ચબરખીઓમાં પ્રણયને સમાવ દોસ્ત.
તાજા કલમમાં એ જ કે તારા ગયા પછી,
બનતો નથી આ શહેરમાં એકે બનાવ દોસ્ત.
રવિવાર, જુલાઈ 25, 2010
હજી થોડાક એવા મીત્ર છે - અનિલ ચાવડા
અમદાવાદના આજના શાયર - અનિલ ચાવડા, જેની આવતી કાલ અતિશય ઉજ્જવળ છે એવું ઘણાનું નિઃશંકપણે માનવું છે. એ માન્યતા સાચી ઠેરવે એવી મીત્ર અનિલની એક હમણાં હમણાં લખાયેલ ગઝલ.
હજી થોડાક એવા મીત્ર છે - અનિલ ચાવડા
ગમે ત્યાં ને ગમે ત્યારે ફસાવી દે, હજી થોડાક એવા મીત્ર છે,
ઉદાસી ફૂંક મારીને ઉડાવી દે, હજી થોડાક એવા મીત્ર છે.
મને પૂછ્યા વગર લઈ જાય Bike મારી ને આખો દિવસ એ ફેરવે,
ખૂટે પેટ્રોલ ત્યારે માંડ ચાવી દે, હજી થોડાક એવા મીત્ર છે.
પ્રથમ તો ફોસલાવીને મને એ મારી અંગત વાત જાણે, ને પછી?
પછી આખી દુનિયાને જણાવી દે, હજી થોડાક એવા મીત્ર છે.
કદી મારા ઘરે મહેમાન થઈ આવે પછી હુ મૂકવા જઉં અને,
મને ખૂદને જ એ બસમાં ચડાવી દે, હજી થોડાક એવા મીત્ર છે.
કરે હેરાન હરપલ એટલું કે આંખમાં આંસુ જ આવી જાય, પણ;
રડું તો આંસુને ઝાકળ બનાવી દે, હજી થોડાક એવા મીત્ર છે.
હજી થોડાક એવા મીત્ર છે - અનિલ ચાવડા
ગમે ત્યાં ને ગમે ત્યારે ફસાવી દે, હજી થોડાક એવા મીત્ર છે,
ઉદાસી ફૂંક મારીને ઉડાવી દે, હજી થોડાક એવા મીત્ર છે.
મને પૂછ્યા વગર લઈ જાય Bike મારી ને આખો દિવસ એ ફેરવે,
ખૂટે પેટ્રોલ ત્યારે માંડ ચાવી દે, હજી થોડાક એવા મીત્ર છે.
પ્રથમ તો ફોસલાવીને મને એ મારી અંગત વાત જાણે, ને પછી?
પછી આખી દુનિયાને જણાવી દે, હજી થોડાક એવા મીત્ર છે.
કદી મારા ઘરે મહેમાન થઈ આવે પછી હુ મૂકવા જઉં અને,
મને ખૂદને જ એ બસમાં ચડાવી દે, હજી થોડાક એવા મીત્ર છે.
કરે હેરાન હરપલ એટલું કે આંખમાં આંસુ જ આવી જાય, પણ;
રડું તો આંસુને ઝાકળ બનાવી દે, હજી થોડાક એવા મીત્ર છે.
રવિવાર, જુલાઈ 18, 2010
વસંત ગઝલ - ૧ રમેશ પારેખ
2001-02ના વર્ષમાં મુંબાઇ મુકામે એક કવિ સંમેલનમાં શ્રી રમેશ પારેખના મુખે સાંભળેલી આ વસંત ગઝલ -
વસંત ગઝલ - ૧
પ્રથમ સુનાવણી સજાની થઈ
તે પછી ઈબ્તિદા ગુનાની થઈ
એક ડોસો સ્વયં થયો ગજરો
ને એની વય મહક થવાની થઈ
એક ડોસાએ ફૂલ સૂંઘ્યું તો
એક ડોસીની માનહાની થઈ !
આજ વિહ્ વળ બની ગયા સંતો
કોઈ મીરાં ફરી દિવાની થઈ
કોઈ ડોસો થઈ ગ્યો રજવાડું
તો કોઈ ડોસી રાજધાની થઈ
એક ડોસાએ પાન ખાધું તો
એક ડોસીની લાલ પાની થઈ !
બોમ્બ માફક વસંત ફૂટી તો
પીડા મને ય ઊગવાની થઈ
ચાંદની ઉર્ફે લૂ સયાની થઈ
પછીથી આ દશા ર.પા.ની થઈ !
૨૫-૭-'૮૭ / શનિ
વસંત ગઝલ - ૧
પ્રથમ સુનાવણી સજાની થઈ
તે પછી ઈબ્તિદા ગુનાની થઈ
એક ડોસો સ્વયં થયો ગજરો
ને એની વય મહક થવાની થઈ
એક ડોસાએ ફૂલ સૂંઘ્યું તો
એક ડોસીની માનહાની થઈ !
આજ વિહ્ વળ બની ગયા સંતો
કોઈ મીરાં ફરી દિવાની થઈ
કોઈ ડોસો થઈ ગ્યો રજવાડું
તો કોઈ ડોસી રાજધાની થઈ
એક ડોસાએ પાન ખાધું તો
એક ડોસીની લાલ પાની થઈ !
બોમ્બ માફક વસંત ફૂટી તો
પીડા મને ય ઊગવાની થઈ
ચાંદની ઉર્ફે લૂ સયાની થઈ
પછીથી આ દશા ર.પા.ની થઈ !
૨૫-૭-'૮૭ / શનિ
સોમવાર, જુલાઈ 12, 2010
કેટલાક તડકા કેટલા આકરા હોય છે - - સૌમ્ય જોશી
કેટલાક તડકા કેટલા આકરા હોય છે
[ઘઉંની ગૂણ ઉપાડતા મજૂરનું અછાંદસ]
- સૌમ્ય જોશી
કેટલાક તડકા કેટલા આકરા હોય છે
ગયાના ગયા ઉનાળે તૂટી ગયા એનાં છેલ્લાં ચપ્પલ.
હવે,
કચ્ચીને દાઝ કાઢતી કપચી પર,
છેલ્લા સેઠે ના પાયેલું ગળું લઈને,
મેલા હાથની કાળી રેખાઓવાળી મુઠ્ઠીમાં સાચવેલા એડરેશના જોરે,
ચસ્માવાળા કૉલેઝિયને બતાયેલા રસ્તે,
એ પહોંચે છે બંગલે.
ને માદરબખત સૂરજ ને એના ખુલ્લા માથા વચ્ચે બે મિનિટ માટે આવે છે ઘઉંની ગૂણ,
કેટલાક છાંયડા કેટલા ભારે હોય છે.
[ઘઉંની ગૂણ ઉપાડતા મજૂરનું અછાંદસ]
- સૌમ્ય જોશી
કેટલાક તડકા કેટલા આકરા હોય છે
ગયાના ગયા ઉનાળે તૂટી ગયા એનાં છેલ્લાં ચપ્પલ.
હવે,
કચ્ચીને દાઝ કાઢતી કપચી પર,
છેલ્લા સેઠે ના પાયેલું ગળું લઈને,
મેલા હાથની કાળી રેખાઓવાળી મુઠ્ઠીમાં સાચવેલા એડરેશના જોરે,
ચસ્માવાળા કૉલેઝિયને બતાયેલા રસ્તે,
એ પહોંચે છે બંગલે.
ને માદરબખત સૂરજ ને એના ખુલ્લા માથા વચ્ચે બે મિનિટ માટે આવે છે ઘઉંની ગૂણ,
કેટલાક છાંયડા કેટલા ભારે હોય છે.
આના પર સબ્સ્ક્રાઇબ કરો:
ટિપ્પણીઓ (Atom)